“Ik heb in mijn leven al vaak met ziektes gekampt. Van lichamelijke ongemakken tot een levensbedreigend scenario. Wat ik heb geleerd, is dat ik altijd moet blijven praten met mijn partner om een fijne relatie te houden. Ook op seksueel gebied, want anders waren we echt uit elkaar gegroeid.”
Ziekte/aandoening en seksualiteit
Een diagnose krijgen doet iets met je. Het roept allerlei gevoelens en bedenkingen op. Vaak wil je eerst weten wat de ziekte voor het dagelijks leven betekent. Kun je beter worden? Wat zijn je beperkingen en mogelijkheden? Welke behandelingen of aanpak moet je ondergaan? Een ziekte of aandoening kan echter ook invloed hebben op seksualiteit en intimiteit. Vrijen kan bijvoorbeeld moeizaam gaan – zowel door lichamelijke als psychische oorzaken. Ook de partner vindt toenadering soms moeilijk uit angst of onwetendheid. Communicatie is het sleutelbegrip. Hieronder vind je meer informatie en tips rondom seksualiteit ten tijde van een ziekte of aandoening.
Wat kan ziekte met je lichamelijke conditie doen?
Door een ziekte of aandoening kan het zijn dat jouw lichaam niet meer naar wens functioneert. Hierdoor kunnen klachten ontstaan die jouw zin in vrijen of intimiteit negatief beïnvloeden. Een deel van deze klachten kunnen ook ontstaan als bijwerking van medicatie of therapie. Denk bijvoorbeeld aan moeheid, verminderde energie, misselijkheid of stijfheid. Ook kan het zijn dat klachten als jeuk, ongevoeligheid, overgevoeligheid of een doof gevoel door zenuwschade ontstaan. Verder zijn hormonale veranderingen, een vervroegde menopauze, pijn bij gemeenschap, minder testosteronproductie of bijvoorbeeld erectieklachten vaak van grote invloed.
Wat kan ziekte met je psychische gesteldheid doen?
Het kan zijn dat je zelfbeeld of psychische gesteldheid verandert door de ziekte of aandoening. Door de confrontatie met je diagnose, eventuele beperkingen of veranderingen aan je uiterlijk kun je allerlei gevoelens ervaren, die de zin om te vrijen negatief beïnvloeden. Denk bijvoorbeeld aan schaamte, onzekerheid, faalangst, schuldgevoel, labiliteit, somberheid of zelfs depressie. Je kunt hierbij ook in een negatieve spiraal terechtkomen als je het gevoel hebt te falen als partner.
Wat kan dit met je seksuele relatie doen?
Al deze lichamelijke of psychische oorzaken kunnen druk zetten op een relatie, zo ook op de seksuele relatie. De zin om te vrijen kan sterk verminderen. Het kan ook zijn dat je moeilijker opgewonden raakt of met erectiestoornissen kampt. Of moeilijker of geen orgasme krijgt. Ook kan het zijn dat vrijen pijn doet en dat je in een vicieuze cirkel belandt. De angst voor de pijn doet opwinding immers afnemen. Daarnaast kan het zijn dat de partner juist wat afstand neemt. Uit angst om pijn te doen of te opdringerig te zijn. Of omdat de partner te veel in de rol van verzorger zit. Vermijding van beide kanten kan het gevolg zijn.
Het is dus logisch dat zin in seks kan afnemen?
Ja, dat is geheel logisch en overkomt heel veel stellen. Het goede nieuws is dat hieraan wel iets is te doen. Communicatie is daarbij het sleutelbegrip. Ga in gesprek met je partner en eventueel ook met je huisarts. Hij of zij weet welke mogelijkheden kunnen bijdragen aan jullie specifieke situatie.
Hoe kun je seksualiteit en intimiteit goed houden?
Door open en eerlijk te zijn in goede gesprekken, kan wederzijds begrip ontstaan voor elkaars gevoelens en overtuigingen. Het kan goed zijn naar een nieuw evenwicht te zoeken in de rollen binnen de relatie. Dat wiel hoef je niet samen uit te vinden. Veel stellen zoeken hulp. Zo kan hulpverlening op het gebied van seksualiteit bijvoorbeeld bestaan uit:
- Een gesprek met de huisarts voor doorverwijzing
- Een of meerdere gesprekken met een seksuoloog
- Voorlichting of behandeling bij een bekkenfysiotherapeut of bijvoorbeeld uroloog
- Behandeling en begeleiding bij medicamentkeuze
- Cognitieve gedragstherapie.
Bronnen
- Seksualiteit bij ziekte en beperking, W.L. Gianotten, M.J. Meihuizen-de Regt, N. van Son-Schoones.
Informatieve websites
Wil je meer lezen over dit en aanverwante onderwerpen? De onderstaande website helpt je verder. Ook vind je op deze website aanvullende informatie over specifieke ziektes en aandoening in relatie tot seksualiteit.