Anale seks na brachytherapie
Is ontvangende anale seks mogelijk en toegestaan na brachytherapie van de prostaat?
Kort na behandeling van de prostaat met een permanent implantaat van radioactieve bronnetjes (jodiumzaadjes), zal het idee van anale seks bij de meeste homo- en biseksuele mannen niet de eerst opkomende gedachte zijn. Maar naarmate de tijd verstrijkt (enkele weken) en de eventuele ongemakken rondom het behandelde gebied zijn verdwenen, kan de vraag opkomen of anale seks weer mogelijk is. Voor de patiënt zelf is dit medisch gezien bij normaal beloop doorgaans geen probleem. Voor de sekspartner is dan mogelijk de vraag: heb ik dan last of nadeel van de radioactieve bronnetjes?
Op basis van een risico-analyse van de stralingsblootstelling kan worden gesteld, dat anale seks na een brachytherapie-behandeling geen belemmering hoeft te zijn voor de sekspartner indien de seks (gemiddeld) maximaal eenmaal per week plaatsvindt. Met name gedurende de eerste twee maanden na behandeling is eenmaal per week anale seks het maximum. Na een jaar vervallen alle beperkingen.
Voor orale seks, mits de voorzorgsmaatregelen in acht worden genomen om te voorkomen dat een eventueel los rakend bronnetje (jodiumzaadje) wordt ingeslikt, dat in enkele (niet vaak voorkomende) gevallen in het sperma terecht kan komen, gelden geen beperkingen voor hoe vaak je dit wilt doen.
Deze voorzorgsmaatregelen worden bij ontslag na behandeling aan alle patiënten uitgelegd door de behandelend arts.
De stralingsregelgeving voorziet in situaties waarin behandelde patiënten eventueel ook hun omgeving blootstellen aan ioniserende straling. Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen blootstelling van verzorgers/huisgenoten en die van derden (bijvoorbeeld medepassagiers, collega’s op het werk of incidentele sekspartners). Verzorgers/huisgenoten zijn op de hoogte van deze blootstelling (“willens en wetens”), terwijl “derden” niet kunnen (en hoeven) weten dat zij aan (doorgaans geringe) stralingsdoses kunnen worden blootgesteld. Daarom geldt volgens de huidige regelgeving voor verzorgers een dosisbeperking van 3 millisievert (mSv) effectieve dosis per jaar en valt blootstelling van “derden” onder de algemene bevolkingsdosislimiet van 1 mSv per jaar.
Formeel is er in bovenstaande situatie dus een verschil tussen seks met een vaste partner of met wisselende partners die de medische situatie niet (hoeven) kennen. Gezien de ruime marges die bij de risico-analyse zijn genomen, zal dit in de praktijk geen probleem hoeven zijn en kan het aan het inzicht van de behandelde man worden overgelaten of er wel of geen melding wordt gemaakt van de ondergane medische behandeling.
Drs S. Van Dullemen – Stralingsdeskundige