Onzekerheid over een litteken
Vertel je over je litteken voordat je met iemand naar bed gaat? Doe je een shirtje aan tijdens het uitgaan dat je litteken bedekt? Hoe beïnvloedt een litteken je lichaamsbeeld?
Het aangaan van seksuele relaties, met jezelf of met een ander, kan veel vreugde en genot opleveren. Maar soms loopt het ook anders. In een seksuele relatie laat je jezelf zien en zie je een ander. Het vraagt soms om je diepste verlangens kenbaar te maken, én je grenzen. Verlangens en grenzen die tijdens je leven misschien een bepaalde betekenis hebben gekregen, en daarom fijne of niet fijne herinneringen oprakelen.
Seks – daaronder verstaan we alle handelingen die jíj als seksueel beschouwt – kan dus net zo goed spannende, pijnlijke, verdrietige, boze of onzekere gevoelens als gelukkige, vertrouwde of plezierige gevoelens losmaken. Het hele kleurenpalet aan emoties kan voorbijkomen. Dat is iets wat we meestal niet leren tijdens die ene les seksuele voorlichting op de middelbare school.
Veel van ons zijn daarnaast opgevoed – meestal onbewust – met bepaalde boodschappen die het vervullen van onze seksuele verlangens belemmeren. Zo hebben veel vrouwen als meisje aangeleerd dat ze een meer passieve houding moeten aannemen tijdens de seks, en mannen als jongetjes dat ze de actieve partij moeten vertegenwoordigen. Gelukkig zijn je gedachtes en vooroordelen over seks en seksualiteit niet van jezelf: je hebt ze gedurende je leven aangeleerd. Als ze je belemmeren, kun je ze ook weer afleren.
Het aangaan van een seksuele of romantische relatie kan dus onprettige en conflicterende emoties opbrengen, maar natuurlijk ook hele fijne. Het geeft ons mensen de kans om te groeien en te ontwikkelen, om ons veilig te voelen, geborgen, en om de liefde die je bent te kunnen voelen en delen.
Met seksualiteit bedoelen we seks, maar dan met alle gevoelens, gedachtes en emoties die daarbij kunnen komen kijken.
Er bestaat ook nog zoiets als sensualiteit: dat gaat over het plezier en het genot van het hebben van een lichaam. Lekker warm douchen, of juist ijskoud, intensief sporten, of twee blote lichamen tegen elkaar: het kan allemaal een sensueel gevoel geven. Zonder dat dit meteen seksueel hoeft te worden.
De optelsom van deze bende aan handelingen, gedachtes en gevoelens noemen we intimiteit. Iedereen heeft een intieme relatie met zichzelf en meestal ook met anderen.
Uit onderzoek blijkt dat mensen met een geboren hartafwijking (AHA) soms belemmerd worden in het aangaan van romantische relaties, intimiteit en hun seksuele ontwikkeling. Toch wordt hier niet vaak openlijk over gepraat, zeker niet in de relatie tussen arts en patiënt. Voor ouders kan het ook lastig zijn om seksuele voorlichting te geven omdat zij niet precies op de hoogte zijn van wat kan en mag. Dit kan een eenzaam gevoel opleveren bij een persoon met een aangeboren hartafwijking; het gevoel dat je alleen moet dealen met deze gevoelens. Neem het vooral niet persoonlijk als niemand een handreiking doet om hierover te praten: we leven in een samenleving waarin veel mensen sowieso moeite hebben met het bespreken van deze onderwerpen.
Daarnaast zijn (jong)volwassenen met een AHA nog een redelijk nieuwe doelgroep: er is nog maar weinig onderzoek gedaan naar hun levenskwaliteit, en hoe deze te verbeteren. Artsen vinden het vaak lastig om hierover te beginnen – vanwege het onderwerp, maar ook omdat ze misschien geen antwoorden hebben op jouw vragen.
Dat betekent natuurlijk niet dat het niet anders kan én moet. Want veel mensen met een AHA hebben wel de behoefte om hierover te praten, dit blijkt onder meer uit het feit dat vragen over deze onderwerpen steeds weer terugkomen in besloten Facebookgroepen rondom aangeboren hartafwijkingen.
Daarom kun je hieronder artikelen lezen van ervaringsdeskundigen met verschillende onderwerpen omtrent seksualiteit en intimiteit. Hiervan weten we dat ze spelen bij mensen met AHA. Sommige zijn voorzien van advies van een seksuoloog en/of Gyneacoloog.
Vertel je over je litteken voordat je met iemand naar bed gaat? Doe je een shirtje aan tijdens het uitgaan dat je litteken bedekt? Hoe beïnvloedt een litteken je lichaamsbeeld?
Kan je hart dat altijd aan? Wat doe je als je inspanningsgebonden klachten (ritmestoornissen, kortademigheid, pijn op de borst) ervaart tijdens seksuele activiteiten?
Wat doet het met je (romantische en seksuele) relaties als je ouders zich vroeger veel zorgen om je hebben gemaakt? Ben je het waard om je met anderen te verbinden als je vroeger dood kan gaan?
Hoe maak je de keuze voor wel of geen zwangerschap als je arts dit afraadt vanwege jouw hart? En wat doe je met het risico om je hartafwijking door te geven aan je kind?
Is het vreemd om je te willen verdoven bijvoorbeeld met alcohol of seks? Moet je al blij zijn om te leven, of mag je de zoektocht naar je eigen seksualiteit en gender maken?
Wat als je partner maar weinig begrip heeft voor jouw aandoening? Of als je zelf maar weinig begrip hebt voor je eigen aandoening?
Wat doe je als je overmatig veel bloed verliest tijdens een menstruatie? Welke anticonceptie kun je het beste gebruiken?
Voelt je lichaam nog wel van jou als er vaak artsen aan zitten of hebben gezeten?
Deze website tekst is tot stand gekomen met steun van Stichting Hartekind en gemaakt door Daan Borrel.